Bir arabayı, bisikleti veya telefonu eskidiğinde ikinci el olarak satmak ne kadar doğal bir davranışsa, yazılımlar da hukuken aynı şekilde ikinci el olarak satılabilir.
Bilgisayarınızla birlikte gelen orijinal işletim sistemi veya kutulu olarak satın aldığınız bir yazılım, telif hakkı ihlali oluşturmayacak şekilde devredilebilir.
⚖️ Hukuki Dayanak
Bazı yazılım firmaları, lisans sözleşmelerine “devredilemez” hükmü koyarak ikinci el satışları kısıtlamaya çalışsa da, Türk hukuk sistemi bu sınırlamayı geçerli saymamaktadır.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 30.06.2015 tarihli (E.2014/17376 – K.2015/8772) kararında açıkça belirtilmiştir:
“Bilgisayar programının ikinci el satışını yasaklayan OEM lisans sözleşmesinin 16. maddesi, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun (FSEK) 23/2. maddesindeki emredici hüküm karşısında geçerli değildir.”
Yani, bir yazılımı yasal olarak satın aldıysanız ve artık kullanmıyorsanız, o yazılımı ikinci el olarak satabilir veya devredebilirsiniz.
📚 FSEK Madde 23/2 Ne Diyor?
“Bir eserin ilk satışı veya dağıtımı yapıldıktan sonra, bu nüshaların yeniden satışı eser sahibinin yayma hakkını ihlal etmez.”
Bu madde, “dağıtım hakkının tükenmesi ilkesi” olarak bilinir.
Yani yazılım ilk kez yasal yoldan piyasaya sürüldükten sonra, eser sahibinin o kopya üzerindeki satış hakkı sona erer.
Bu da, ikinci el yazılım satışını tamamen yasal hale getirir.
🇪🇺 Avrupa Adalet Divanı Kararı (UsedSoft vs Oracle, C-128/11)
Avrupa Birliği de aynı yönde karar vermiştir.
2012 tarihli UsedSoft – Oracle davasında Mahkeme, sadece kutulu ürünlerin değil, internetten indirilen orijinal yazılımların da ikinci el olarak satılabileceğini kabul etmiştir.
Bu karara göre:
- Yasal olarak indirilmiş bir yazılım başkasına devredilebilir.
- Güncellemeler (update / patch) dahil olmak üzere devredilen yazılım geçerliliğini korur.
- Ancak yazılım tek bir cihazda kullanılabilir, devreden kişi ürünü kendi bilgisayarından kaldırmak zorundadır.
💡 Tüketici İçin Sonuç
Bu içtihatlar sayesinde artık yazılımlar da otomobil, bilgisayar veya telefon gibi ikinci el pazarında yasal şekilde alınıp satılabilir hale gelmiştir.
Bu durum hem kullanıcıya maddi tasarruf sağlar hem de korsan yazılım kullanımını azaltır.
Analisans.com olarak biz de, yasal dayanakları doğrultusunda ikinci el veya OEM lisansları uygun fiyatla kullanıcıya sunuyoruz.
Tüm ürünlerimiz orijinal, devredilebilir ve lisanslı yazılımlardır.
📄 Kaynaklar
- T.C. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, E.2014/17376, K.2015/8772, 30.06.2015
- Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) – Madde 23/2
- Avrupa Adalet Divanı (CJEU) – UsedSoft GmbH v. Oracle International Corp. (C-128/11)